Phone: 66524

De bekendste – en in mijn optiek fraaiste – nieuwjaarswens in de Nederlandse literatuur staat op naam van Jan Cremer. Vrienden en bekenden van Cremer ontvingen eind december 1962 per post een tweemaal gevouwen affiche. De nieuwjaarswens van Cremer is een in blauw gedrukte collage met hoogtepunten uit het leven van de schrijver-kunstenaar: knipsels van kritische krantenstukken over de barbaar, fragmenten van uitnodigingen voor exposities, foto’s van de kunstenaar aan het werk en van zijn pasgeboren zoon. Een nieuwjaarswens als publiciteitsoffensief.

Misschien bracht Cremer zijn gelukswens ook over op Gustave Asselbergs, die hij in 1962 had leren kennen. Asselbergs hield van collages.

Twee jaar later gingen de beste wensen in tegengestelde richting. Dat is zeker. In de collectie Gustave Asselbergs van Jan Cremer bevindt zich een vouwkaart, in rood en zwart gezeefdrukt, met in spiralende kapitalen de tekst: ‘Gustave en Evelien [zijn echtgenote] wensen u een gelukkig negentienvijfenzestig!’ In de rechteronderhoek begraaft een schop het jaartal 1964.

Gustave Asselbergs postte zijn wenskaart in Amsterdam. Jan Cremer ontving de kaart in New York, waar hij zich kort na de publicatie van Ik Jan Cremer in het Chelsea Hotel had gevestigd. Voor het documenteren van de vriendschap tussen Asselbergs en Cremer is de emigratie van Cremer een zegen. Als Cremer in zijn etage aan de Joden Houttuinen in Amsterdam was blijven zitten, hadden de vrienden elkaar dagelijks gezien en was er nooit zo’n briefwisseling op gang gekomen.

In een brief van 20 juni 1965 aan Cremer is Asselbergs erg gelukkig met de zeefdrukker die hij onlangs heeft ontmoet:

Ik heb een nieuwe screendrukker in Meerssen, die erg veel voelt voor het maken van bibliofiele uitgaven. Ik heb met hem al gesproken over allerlei en prijzenopgaven gevraagd. Binnenkort ga ik bij hem werken.

Het enthousiasme voor zeefdrukken vertaalt zich aan het eind van 1965 in een reusachtige nieuwjaarswens. Het gezeefdrukte affiche van Asselbergs meet tachtig bij zestig centimeter. De tekst is een variant op de oude slogan van biermerk Guinness: ‘1966 is good for You’. Onder rode golven als scheidingsteken staat het jaartal 1965 met een rode streep door het laatste cijfer, gevolgd door ‘now’ en het jaartal 1966. In het klein is tegen de onderrand van het affiche het Amsterdamse telefoonnummer van Asselbergs gedrukt: ‘Phone: 66524’.

Wie de brieven van Asselbergs aan Cremer heeft gelezen, zou gemakkelijk concluderen dat deze Engelstalige nieuwjaarswens speciaal voor Cremer is gemaakt. Asselbergs klaagt in zijn brieven vaak over Cremers stilzwijgen, terwijl er van alles speelt rond Cremers onbeheerde woning in Amsterdam. Samen met Geert Lubberhuizen weet Asselbergs alle Cremer-affaires in goede banen te leiden, maar vanuit New York komen zelden dankbare berichten.

Het woordje ‘phone’ onderaan het affiche vertaal ik hier niet met ‘telefoonnummer’, maar met de gebiedende wijs ‘bel’. Mogelijke intercontinentale telefoongesprekken tussen Asselbergs en Cremer zijn met de wind verdwenen. Aan de punaisegaatjes in de hoeken is te zien dat de nieuwjaarswens van Asselbergs voor enige tijd een muur in het Chelsea Hotel heeft gesierd.